Pomoce:
- latarka
- obiekt do naświetleń (np. piłka, figurka)
W zaciemnionym pomieszczeniu, na stole ustawiamy obiekt (na zdjęciu jest to sześcian z kamienia). Następnie z różnych stron podświetlamy go. Dzieci w tym czasie mają obserwować i patrzeć co się dzieje z cieniem. Po takim pokazie każde z dzieci powinny mieć swój czas na badanie tego zjawiska.
Celem pokazu jest uświadomienie dzieciom, że cień zmienia się w zależności od położenia źródła światła (latarki) – z takim zjawiskiem mamy do czynienia każdego dnia – Słońce.
Kierunek zależy od źródła światła, czyli latarki.
Długość cienia względem wysokości latarki. Wyrazistość (ostrość) krawędzi cienia zależy od odległości latarki (źródła światła).
Można tak ustawić światło, że cienia nie będzie (dzieci same to mogą ustalić poprzez samodzielne badanie.
Czynność ta może się szybko znudzić dlatego też dobrze jest postawić „zadanie do wykonania” – patrz niżej.
Blaszki z wyciętymi różnymi kształtami.
Pasek papieru z wyciętymi kształtami za pomocą dziurkaczy dekoracyjnych.
Poznanie zjawiska cienia można zakończyć teatrem cieni
Zabawa w twórcze wykorzystanie cienia. Na stole można ustawić miniaturową postać-zabawkę (np. z Lego). Zadaniem dziecka będzie tak oświetlić obiekt (np. butelkę), że efektem cienia będzie jakoby postać stała na butelce lub do niej wpadła. W ten sposób – łącząc różne obiekty, można stwarzać różne zabawne sytuacje, np. postać wchodzi na piramidę czy leci samolotem. Może w tym pomóc również kącik cieni
Praca plastyczna. Dziecko ustawiamy bokiem do ściany, na której wcześniej zawieszamy białą kartkę papieru. Podświetlona twarz dziecka rzutuje kontur w postaci cienia na ścianie. Ten kontur można odrysować (mogą to zrobić dzieci).
Zabawa: kącik cieni. Kącik cieni to miejsce do badania cienia w formie samodzielnego sprawdzania. Istnieją dwie warianty tej zabaw:
- łatwiejszy narysowane na kartkach cienie pewnego układu klocków, zadaniem dziecka jest zbudować taką figurę z klokców aby gdy zaświeci latarką układ cienia się zgadzał ze wzorem
- trudniejszy zbudowany układ klocków, zadaniem dziecka jest narysowanie takiego cienia, aby gdy zaświeci latarką układ cienia się zgadzał.
Zbudowanie kącika cieni wymaga złożenia kartki papieru (wzór
) w taki sposób aby powstał kąt (należy przeciąć jedną z dwóch najkrótszych linii). Następnie spiąć go spinaczem
Teraz wystarczy już budować własne i odtwarzać cudzę pomysły.
Układy można też rysować na czystych kartkach.
Przykładowe wzory do ułożenia: [1], [2], [3], [4], [5], [6].