Co przewodzi prąd?

Budowanie obwodu zamkniętego umożliwiającego sprawdzenie przez jakie przedmioty przepływa prąd.

Pomoce:

  • bateria 4,5V
  • 3 druciki jednożyłowe, około 0,5mm
  • 4 „krokodyle” – zaciski na druciki – ułatwią dzieciom mocowanie całego obwodu
  • spinacz do bielizny
  • gumka recepturka
  • 2 drewienka – do zamocowania baterii i żarówki
  • aluminiowa płytka przewodząca prąd (z kwiaciarni)
  • 2 wkręty
  • szklanka z wodą
  • sól
  • ołówek
  • ołówek z wyjmowanym grafitem (na zdjęciu niżej)
  • dioda
  • bateria 9V

Zacznijmy od pokazania dzieciom czym jest włącznik i wyłącznik. Najprostsze działanie przedstawiają następujące zdjęcia. To nic innego jak rozłączania i stykanie dwóch kabelków obwodu zamkniętego.

A tu dwa zdjęcia wykorzystania tego obwodu przez 2,5 latka.

Tak skonstruowane urządzenie pozwoli dzieciom lepiej zrozumieć na czym polega urządzenie do badania tego co przewodzi prąd.


Urządzenie do sprawdzania co przewodzi prąd

Połącz wszystkie przedmioty tak, aby żarówka się zaświeciła (szerzej w: jak zorganizować sytuację, aby dzieci potrafiły zbudować obwód zamknięty z żarówką?)

Tymi kabelkami (czarnymi) będę dotykał różnych przedmiotów, jeśli żarówka się zaświeci, oznacza to, że przez ten przedmiot przechodzi prąd.


Sprawdzamy urządzenie – co przewodzi prąd?

Chciałbym abyście sprawdzili te przedmioty, które z nich przewodzą prąd.

  • patyk drewna,
  • gumkę recepturkę,
  • kartkę papieru,
  • plastikowa butelkę,
  • szklankę,
  • metal (kapsel, monetę, obrączkę, aluminiową puszkę),
  • ołówek (grafit),
  • styropian,
  • wodę, itp.

Posegregujcie je teraz (najlepiej do obręczy hula-hop). Tu połóżcie przedmioty, które przewodzą prąd, a tutaj te, które nie przewodzą prądu.

Sprawdźcie teraz co jeszcze przewodzi prąd, weźcie ze sobą urządzenie do sprawdzania przepływu prądu i poszukajcie te przedmioty, które przewodzą prąd.

Wyciągnijmy teraz wnioski, powiedzcie jakie są przedmioty, które przewodzą prąd? Jak możecie je nazwać? A jakie są przedmioty, które nie przewodzą prądu, co się do nich zalicza?


Chciałbym żebyście sprawdzili czy woda też przewodzi prąd. Jak można to zrobić? … Włóżcie przewody do wody.

Czy żarówka się zaświeciła? … Włóżcie teraz do wody 3 łyżeczki soli i ostrożnie zamieszajcie … Sprawdźcie teraz.

Co się stało? … Zwróćcie uwagę na żarówkę jak świeci i zaraz gaśnie. Jeśli poruszam drucikiem znowu się zapala … (pokaz) Zobaczcie też na końcówki drucików zanurzone w wodzie z solą. Z jednego z nich ulatniają się bąbelki. To reakcja elektrochemiczna, dzięki której żarówka świeci [zjawisko elektrolizy]

Więcej na temat tego zjawiska przeczytasz w książce: Więcej o zjawiskach elektryczności przeczytasz w książce Jelinek J.A., Dziecko konstruktorem. Rozwijanie zadatków uzdolnień technicznych u dzieci przedszkolnych i uczniów klasach I-III (Wydawnictwo CEBP, Kraków, 2018) na stronie 108-135.

Zawarte na tej stronie ilustracje bazują na treści zapisanej w książce i rozszerza je. Metodyczne uzasadnienie znajdziesz w książce, tę stronę potraktuj tylko jak hasło w leksykonie. O książce możesz się dowiedzieć więcej pod adresem: www.blizejprzedszkola.pl/dzk .


Rozdam wam teraz ołówek, sprawdźcie czy przewodzi prąd… I co? …Nie, macie rację drewniana osłonka ołówka nie przewodzi prądu, ale wewnątrz niego jest grafit, to dzięki niemu rysujemy, sprawdźcie czy on przewodzi prąd…, jeśli macie trudności to przygotowałem dla was specjalny ołówek z którego można wyjmować grafit, teraz sprawdźcie.

Tak macie rację, grafit przewodzi prąd, ale czy to oznacza, że gdy narysuję na kartce papieru linię ołówkiem to czy ona będzie przewodzić prąd?… wynika z tego, że tak. Sprawdźmy… Narysuję na kartce grafitem grubą kreskę, przyłożę do niego diodę (żarówkę) i będę przykładał druciki tylko do narysowanego grafitu.

Tak, świeci. Okazuje się, że rozrysowany grafit również dobrze przewodzi prąd. Popatrzcie, to jak mocno świeci dioda (żarówka) zależy od tego gdzie znajduje się drugi drucik. Popatrzcie.

Tak, gdzie druty są blisko siebie tam dioda świeci mocno, a wtedy gdy są oddalone od siebie dioda świeci słabo lub w ogóle nie świeci. Popatrzcie jednak bateria którą używam ma 4,5 volta może być za słaba dla tego przekaźnika jakim jest grafit, dlatego zamienię go na mocniejszą baterię (9V).

O tym jak działa przełącznik elektryczny i jak wykonać go z dziećmi przeczytasz w książce: O tym jak zbudować zwierciadło kuliste przeczytasz w książce Jelinek J.A., Dziecko konstruktorem. Rozwijanie zadatków uzdolnień technicznych u dzieci przedszkolnych i uczniów klasach I-III (Wydawnictwo CEBP, Kraków, 2018) na stronie 115-117, 118-121. Opisane na stronie ilustracje uzupełniają opis zawarty w książce.

Zawarte na tej stronie ilustracje bazują na treści zapisanej w książce i rozszerza je. O książce możesz się dowiedzieć więcej pod adresem: www.blizejprzedszkola.pl/dzk .


Obwód elektryczny z grafitem można wykorzystać jako ściemniacz do żarówki. Działanie tego urządzenia przedstawiłem na rysunku.