Powietrze jest wszędzie

Pomoce:

suszarka
duży balon
mały balon (wodny)
słomka
nić
woreczek herbaty wraz ze sznurkiem

Mam balon i suszarkę. Powiedźcie co się stanie jeśli włączę suszarkę i puszczę balon na tej wysokości? … (hipotezy dzieci; zazwyczaj: balon wybuchnie, poleci do góry i upadnie).

Sprawdźmy … (pokaz odpowiednio długi aby dzieci mogły nacieszyć oko nietypowym zjawiskiem)

Powiedzcie co się stało? … Jak to się stało, że balon unosi się do góry? …

Dobrze, w takim razie co się stanie jeśli włożę rękę między balon, a suszarkę to co się stanie? … (hipotezy). Sprawdźmy.

Macie rację balon upadł ale dlaczego upadł? … [na zdjęciu balon zatrzymał się na dłoni]

Powiedzcie teraz co się stanie z balonem jeśli będę przykładał do niego rękę z boku, o tak (pokaz)? … (hipotezy). Sprawdźmy.

Co się stało? … A co się stanie jeśli przyłożę rękę nad balon i będę ją opuszczał? … (hipotezy). Sprawdźmy. [Jeśli balon nie będzie się unosił i opadał pod wpływem obniżania się i unoszenia ręki towrzącej opór zakręcającego pod ręką powietrza wtedy warto wykorzystać zamiast „ręki” kawałek tektury – większej powierzchni].

Opowiedzcie co się stało? … Dlaczego balon podnosił się i opuszczał? …

Próby dzieci – suszarkę należy ustawić nieruchomo z dostępem do powietrza (wsysanego), np. między książkami. Włączyć ją i pozwolić dzieciom wkładać ręce w strumień powietrza. Dzięki temu same będą mogły ustalić jak działa powietrze na unoszący się balon.

Mini doświadczenia dzieci – każde otrzymuje przygotowaną słomkę (rozciętą na końcu na cztery części) i napompowany balonik. Dzieci starają się utrzymać balonik nad słomką tak samo jak duży balon nad suszarką. [Tę zabawę można wykorzystać do pokonania toru przeszkód].

Dzieci, po całym pokazie, mogą też otrzymać do ręki suszarkę oraz samodzielnie (pod okiem dorosłego) wykonać cały eksperyment. Trzeba jednak pamiętać, że ręka małego dziecka jest znacznie mniejsza od ręki dorosłego. Dlatego moment, w którym dziecko będzie podnosić i opuszczać rękę nad balonem może się nie udać (lub nie uda się wystarczająco okazale), w tym celu warto przygotować zeszyt lub lekką książkę (płaszczyznę większego formatu niż dłoń), którą dziecko zamiast otwartej dłoni będzie trzymać zeszyt i nim wpływać na poziom balonu – to zapewni lepszy efekt.

Propozycje eksperymentów pogłębiających:

zdjąć / założyć na suszarkę nasadę zwężającą promień powietrza (niektóre suszarki mają taką nasadę),
przejść się powoli z balonem,
zamienić balon na piłeczkę pingpongową,
sprawdzić czy zjawisko to działa przy ciepłej jak i zimnym powietrzu (nie polecam wentylatora – raczej suszarkę z opcją zimnego nadmuchu).

Przykładem doświadczenia, które może pomóc dzieciom zrozumieć że powietrze otacza okrągły balon może być to przedstawione niżej. Dmuchając na świeczkę zza kartonu nie jesteśmy w stanie zdmuchnąć świeczki, ale gdy będziemy dmuchać zza okrągłej butelki płomień świeczki może zdmuchnąć.

Eksperyment może trwać dalej jeśli wykorzystamy inne dostępne przedmioty, tj. rurę wentylacyjna lub rurę PCV (dostępne w sllepach budowlanych). Wykorzystanie tych przedmiotów miało za cel uświadomienie, że zjawisko to działa nawet wtedy gdy powietrze z suszarki przechodzi przez rurę

Wykorzystanie rury wentylacyjnej. Jedno z dzieci może trzymać suszarkę u wejścia do rury, a drugie trzymać w pozycji pionowej drugi otwór nad którym dorosły umieści balon.

Jeśli nie mamy rury wentylacyjnej, można ją zastąpił plastikową rurą kanalizacyjną (pvc).

Możemy sprawdzić, czy powietrze z suszarki utrzyma (w strumieniu) dwa balony.

Albo sprawdzić, czy jeśli obrócimy powietrze, to balon nadal będzie się unosił – pod jakim kątem balon upadnie (siła grawitacji „zwycięży”).

Zabawa: do balonu przywiązać nić (ok. 20 cm), a do jej końca sznurek z torebką od herbaty. Zadaniem dziecka jest tak manewrować suszarką skierowaną na balon, aby woreczek herbaty trafił do miski lub (trudniej:) do szklanki [Pomysł: Marek Pawłowski: www.totylkofizyka.pl ].

Tu kolejny (podpatrzony na stronie) pomysł na zabawę z balonami. Doświadczenie polega na sklejeniu ze sobą kilku balonów taśmą dwustronną tak, aby tworzyły okrąg. Ustawiając dysze suszarki do góry można nie tylko unieść wszystkie balony, ale także wprawić je w ruch kołowy. Doświadczenie to jest bardzo kolorowe. Uwaga, potrzeba silnej suszarki, lub dwóch o mniejszej mocy (tak jak na zdjęciu).

dav

Badania. Zobacz jak dzieci rysują powietrze po przeprowadzeniu tego scenariusza [tutaj].

Share this: