Układ równoległy i szeregowy

Pomoce:

  • łańcuch świetlny
  • diody różnokolorowe (niżej na zdjęciu) [polecam] lub żarówki 3,5V (u dołu strony) wraz z mocowaniem
  • baterie 4,5V
  • druciki z zaciskami (krokodyle)

Spójrzcie na ten łańcuch choinkowy [na choince]. Zbudujemy dziś podobny do niego. Rozdam wam baterie i specjalne żarówki, które nazywa się diodami. [Każde z dzieci może otrzymać swój zestaw].

Spróbujcie połączyć diody z baterią tak aby te zaświeciły się.

Sprawdźcie czy dioda też się zaświeci gdy zamienicie druciki … Nie świeci. Jest tak dlatego, że diody mają taką budowę, której nie można inaczej podłączyć by świeciły [zwykłe żaróweczki nie mają takiej zależności]. Od teraz będziecie musieli uważać tak stykać diody do baterii. Popatrzcie bateria ma oznakowanie + (plus) i – (minus) (pokaz oznakowania) od tego jak podłączycie diody będzie zależało czy zaświeci [dzwonek elektryczny też potrzebował odpowiedniego podłączenia]. Dam wam teraz po jeden druciku. Wykorzystajcie go w swoim zestawie [zbudowany układ może być podobny do tego na zdjęciu].

Teraz dam wam drugi drucik, włączcie go do swojego zestawu [podobnie rzecz miała się w przypadku budowania obwodu zamkniętego].

A teraz dostaniecie jeszcze dwa druciki oraz jeszcze jedną diodę [jeśli każde z dzieci dotychczas pracowało samodzielnie teraz mogą się łączyć i razem budować wspólny obwód, w tym przypadku potrzebna im będzie tylko jedna bateria]. [Od tego momentu dzieci mogą układać własne układy – może się okazać, że jedne zbudują układ równoległy inne układ szeregowy, warto zwrócić uwagę na tę różnicę i na fakt, że oba działają].

Układ równoległy

Dla lepszego oglądu drut o kolorze czerwonym pochodzi od dodatniego bieguna baterii. Dzieci budujące ten układ idą drogą „od świecącej żarówki”.


Układ szeregowy

O tym jak zbudować i wykorzystać układy elektryczne znajdziesz w książce: Jelinek J.A., Dziecko konstruktorem. Rozwijanie zadatków uzdolnień technicznych u dzieci przedszkolnych i uczniów klasach I-III (Wydawnictwo CEBP, Kraków, 2018) na stronie 124-125, 123. Tu przedstawiam rozszerzenie informacji zawartych w książce.

 

Zawarte na tej stronie informacje bazują na treści zapisanej w książce i rozszerza je. O książce możesz się dowiedzieć więcej pod adresem: www.blizejprzedszkola.pl/dzk .


Uzupełnienie: 

… Teraz zrobimy mostek innym drucikiem, popatrzcie…

Widzicie, po zbudowaniu mostu, prąd płynie tędy (gest – przez most), dzięki temu prąd z baterii jest w stanie zaświecić tylko te dwie diody [żarówki], pozostałe nie świecą bo niema wystarczająco prądu.

Zobaczcie też jak słabo świecą dwie diody gdy podłącze są do obwodu, a teraz popatrzcie jak świeci jedna z nich gdy odłączę drugą …

Widzicie światło gaśnie dlatego, że napięcie prądu jest słabe.


Powyższy układ można również zbudować na żarówkach, wymaga to jednak większego przygotowania i zawiera więcej niepewności (związanych ze stycznością żarówek).

Budowa obwodu zamkniętego – równoległego – może wyglądać następująco.

Budowa obwodu zamkniętego – szeregowego – może wyglądać następująco.

Tutaj również żarówki (podobnie jak diody) przestają świecić w zależności od ilości połączonych ze sobą żarówek. [Jest to związane z prawem Ohma – relacja między natężeniem, napięciem i oporem].