L. Kelemen – 7 poziomów myślenia przyczynowego wśród uczniów

Kelemen wymienił 7 poziomów myślenia przyczynowego wśród uczniów między 7 a 14 rokiem życia

Źródło: Kelemen L., Rozumienie pojęć przez uczniów szkoły podstawowej, w: Psychologia rozumienia, red. W.Szewczuk, Warszawa 1968, s. 227-242.

  • dziecko wyjaśnia zjawiska, podając przyczyny nierealne (animizm, artyficjalizm, dynamizm, myślenie magiczne);
  • dziecko podaje przyczynę realną, ale nie pozostającą w związku przyczynowym z danym faktem;
  • dziecko podaje przyczynę faktyczną, wchodzącą w skład związku przyczynowego, ale nieistotną;
  • dziecko podaje przyczynę istotną, ale niesprecyzowaną;
  • dziecko podaje przyczynę specyficzną, ale nie zna praw, które stanowią podstawę do rozumienia danego związku;
  • dziecko wyjaśnia działanie przyczyny na podstawie ogólnego prawa;
  • dziecko wyjaśnia działanie przyczyny na podstawie kilku praw ogólnych.