J. A. Komeński – Praca małych dzieci
Źródło: „Szkoła dzieciństwa, czyli o przewidującym wychowaniu dzieci w pierwszych 6 latach”, w: „Pisma wybrane”, Ossolineum, Warszawa
Bardzo dobrze jest przyzwyczajać je [dzieci] do pracy, aby się nauczyły uciekać od bezczynności (…) Dzieci zawsze chętnie coś robią; bo młoda krew nie pozwala im długo trwać w spokoju i to jest bardzo dobre. Nie należy więc im tego bronić, raczej dawać sposobność, by miały co robić. Pozwólcie im zostać mróweczkami, które stale biegają, noszą ciężary, coś tam układają i przekładają; trzeba im w tym dopomóc i z nimi pracować aby to, co robią czyniły w sposób rozumny.
K. Zajada, S. Lipina – Wdrażanie do dobrej roboty
Źródło: „Wychowanie techniczne w przedszkolu”, WSiP, Warszawa 1984
Wychowanie przez pracę do pracy należy rozpocząć od wczesnego dzieciństwa, a więc od wieku w którym podstawową działalność dziecka stanowi zabawa. (…) Praca jest zawsze czynnością lub działaniem, które zamierza celowo do końcowego rezultatu i określa sposoby wykonywania tej czynności. Cel, który musi być w pracy osiągnięty, ogranicza swobodę działania, swobodę, która tak wyraźnie występuje w zabawie. Ale osiągnięcie tego celu, związane z wysiłkiem woli, przezwyciężeniem przeszkód, koniecznością świadomej dyscypliny, daje w efekcie ogromną satysfakcję, zadowolenie, sprawia, że praca staje się treścią ludzkiego życia, określa jego rozwój. (s. 74)
Wdrażanie dzieci do dobrej roboty (wytyczne):
- uważne i staranne wykonywanie zadań,
- próby planowania pracy indywidualnej i zespołowej,
- umiejętności korzystania z informacji ,
- umiejętności organizowania miejsca pracy,
- wyrabiania nawyku oszczędzania materiału,
- przestrzegania właściwego, bezpiecznego posługiwania się narzędziami z zachowaniem odpowiedniej postawy,
- wdrażanie do ładu i porządku – sprzątanie miejsca pracy po ukończonych zajęciach. (s. 20)
J. Wojciechowski – Techniki dobrej roboty
Źródło: „Zbliżamy dzieci przedszkolne do techniki” WSiP, Warszawa 1990
Musimy nauczyć się myśleć techniczne a następnie wpajać zasady dobrej roboty naszym wychowankom. (…) Powinniśmy wpoić dziecku zasadę, że każda wykonywana praca musi być skuteczna. To znaczy: musi mieć swój cel, do którego trzeba konsekwentnie i logicznie dążyć, każda praca musi być zakończona. Jeśli praca jest duża i trudna to należy rozłożyć ją na kolejno realizowane etapy lub rozdzielić pomiędzy poszczególne zespoły dziecięce. Wychowanie w tym kierunku powinniśmy rozpocząć możliwie wcześnie, gdy dziecko świadomie zaczyna zabawę z taczką, wózkiem lub samochodem ciężarowym. Nie powinno być pustych kursów. Taczka lub wózek muszą być załadowane i towar dostarczony do określonego miejsca. Bezcelowa bieganie z pustym lub naładowanym wózkiem jest dopuszczalne jedynie w zabawie ruchowej o przeznaczeniu sportowym. W wychowaniu technicznym – nigdy!
W wychowaniu technicznym obowiązują określone schematy logiczne wykonywanych czynności, które powinniśmy wpajać dzieciom przy każdej okazji, bo będą one obowiązywały przez całe życie. Oto podstawowe schematy logiczne zastosowane w najprostszych czynnościach technicznych dzieci.” [wymieniam niektóre z nich]
- Każda praca techniczna musi być poprzedzona: 1. wyznaczeniem celu, 2. wyborem odpowiednich narzędzi, 3. wyborem odpowiednich materiałów, 4. wyborem sposobu działania (praca indywidualna, grupowa czy zespołowa).
- Schemat logicznie wykonywanych czynności
załadunek -> transport -> wyładunek
- Wybór właściwej siły pociągowej: mały wózek – małe dziecko, duży wózek – duże dziecko, duży wózek – dwoje małych dzieci.
- Zasady oszczędnego gospodarowania materiałami:
- Jeśli mamy do wycięcia mały fragment z dowolnego dużego materiału, wycinajmy przy której krawędzi a nie od środka.
- Jeśli mamy dużo do wycięcia, narysujmy je na zwykłym papierze i wytnijmy – to będą nasze wzorce, które teraz możemy układać na materiale.
- Podobnie jeśli potrzebujemy krótki lub wąski patyczek wytnijmy go z brzegu listewki, a nie jej środka.
- Kiedy kleimy, nie smarujmy klejem powierzchni do samej krawędzi.
- Nie wyrzucajmy gwoździ, które zgięły się przy wbijaniu, można je wyciągnąć i wyprostować.
- Nie wlewaj małych ilości cieczy do dużych naczyń. (s. 15-29)