Teatr cieni

Pomoce:

  • ciemne pomieszczenie
  • latarka
  • rzutnik lub silna lampa
  • prześcieradło lub ściana – ekran
  • nożyczki
  • sznurek
  • folie przeźroczysta (np. folia do rzutnika)
  • paski pociętej folii (np. do rzutnika)
  • kolorowe mazaki
  • taśma klejąca
  • patyczki do szaszłyków

Teart cieni. Wersja z latarką. Wersja trudniejsza do wykonania i obsługi. Do zbudowania teatru cieni potrzebna jest latarką, która daje silne światło (np. latarka jednożarowa, lub wielożarowa, której światło zostało zmatowione przez przymocowanie do niej kartki papieru typu kalka czy białego papieru do pieczenia). W pewnej odległości od latarki ustawiamy scenografię – prześcieradło (niezbyt grube), które przepuszcza światło. Materiał ten można zawiesić na sznurku między stojakami (np. wieszakach, krzesłach). W tej wersji postacie bohaterów muszą być przymocowane (taśmą klejącą) patyczkiem do szaszłyków. Dorosły / dziecko tworząc przedstawienie porusza figurami postaci tuż przy materiale.

Promień latarki daje duże szerokie światło, zupełnie niepotrzebne na marginesach scenografii (niekiedy może to rozpraszać uwagę widzów – małych dzieci), dlatego też można przygotować nasadkę w postaci pudełka tekturowego, który nasadzimy na latarkę z wyciętym prostokątnym otworem do zawężenia oświetlanego „ekranu”.

Wersja ta umożliwia rozbudowanie scenografii poprzez ustawienie różnych szklanych (przeźroczystych) przedmiotów, np. butelki. Efekt taki może spowodować wrażenie, że w dużej butelce (stojąca blisko latarki) został uwięziony główny bohater. W podobny sposób używać można przeźroczystych misek i wazonów.

zdjęcie
Teatr cieni. Wersja z rzutnikiem na folię. Wersja łatwiejsza. Rzutnik skierujemy na wprost ściany (lub rozwieszony materiał), na której odbywać się będzie pokaz. Figury układane będą na szkle rzutnika. Z tego też względu prezentowane postacie nie mogą być duże (max. 10 cm wysokości). Postacie teatru mogą być podklejone pasemkami folii, które ułatwiają przesuwają postaci, będąc jednocześnie niewidocznymi (inaczej przesuwać można ołówkiem lub ostatecznie palcem). Wykorzystanie rzutnika pozwala zwiększyć rozmiar oglądanego przez widza ekranu poprzez odsunięcie rzutnika od ściany lub materiału (poprawę ostrości).

zdjęcie
Oto przykłady teatrzyków cieni prowadzone przez studentów Akademii Pedagogiki Specjalnej (2010).

zdjęcie zdjęcie
zdjęcie zdjęcie
Wersję tą można urozmaicić poprzez wzbogacenie tła scenografii poprzez:

  1. Narysowanie na folii tła kolorowym mazakiem (mazak może być niezmywalny, ale równie dobrze można użyć ścieralnego – do białej tablicy, jednak aby się nie rozmazywał potrzebuje czasu by wyschnąć; folię można wyczyścić przemywając ją alkoholem).
    zdjęcie zdjęcie
  2. Rozmieszczenie w koszulce (formatu a4) pociętych kształtów różnokolorowych folii (najlepsza nadaje sie folia, którą używa się do bindowania prac dyplomowych; zamiast niej można wykorzystać kolorową folię stosowaną jako okładki do zeszytów).
    zdjęcie zdjęcie
  3. Nadrukowanie na folii kolorowego zdjęcia (zestaw zdjęć do scenografii można ściągnąć niżej – zdjęcia pochodzą z internetu).
    zdjęcie zdjęcie

Materiały do teatru cieni.

Na folii można także wydrukować różne zdjęcia – będą one stanowiły otoczkę przedstawienia.

W obu wersjach teatru cieni projekcja może odbywać się z dwóch stron ekranu: od strony widowni oraz „zza kurtyny”. W obu wersjach postacie bohaterów można przygotować je wycinając z papieru, np. gazet lub wyszukując i drukując odpowiedniej wielkości kształty z sieci internetu. Można też przygotować bardziej trwały zestaw pomocy. Niżej przedstawiam przygotowane do wydrukowania na folii kształty. Są przygotowane do przedstawienia takich bajek jak: „trzy świnki”, „Jaś i Agatka”, „brzydkie kaczątko” oraz opowiadania: „jak powstaje chleb”. Pełna przygotowanego materiału znajduje się tutaj.zip (; 5,25 MB). Materiał wystarczy wyciąć, można również pokolorować mazakami dla urozmaicenia.

zdjęcie zdjęcie zdjęcie
Teatr cieni można również wykorzystać do tworzenia obrazów, które będą stanowiły sytuacje zadaniowe, w których dzieci mogą:

  • opisywać to co widzą (np. pan idzie w lesie),
  • liczyć ułożone obiekty (np. 3 chmury, 1 słońce, 3 góry, 5 kwiatków itp.),
  • zgadywać co to może być – pokazuje wyciętą figurę traktora – na podstawie konturu dzieci wnioskują co to może być.

Teatr cieni może posłużyć do przedstawienia bajek (np. brzydkie kaczątko, latający kufer) czy opowiadań (np. o niedźwiedziach), czy prezentowania procesów produkcyjnych (np. skąd pochodzi chleb, mleko, do czego służy węgiel itp.).

Przykładowo: ujęcia z przedstawienia bajki „Paweł i Gaweł”.

zdjęcie zdjęcie

Zabawa – budowane cienia poprzez odpowiednie ułożenie rąk. Niżej przedstawiam przykłady układów rąk do stworzenia kształtnych cieni (kliknij na zdjęcie aby powiększyć; źródło: internet). Najłatwiej jest zacząć zabawę od klasycznego „gołębia” i „szczekającego psa”, później zabawa może przerodzić się w odgadywanie przez dziecko cieni tworzonych przez dorosłego (trudniejszych).

zdjęcie zdjęcie zdjęcie