Nawiązując kontakt ze zwierzętami można odnieść wrażenie, że niektóre dobrze „rozumieją” człowieka. Określa się je (szczególnie zwierzęta stadne) jako „inteligentne”. Kontakt z takimi osobnikami jest szczególnie ważny dla dzieci. Istnieje wiele przypadków, w których zwierzęta inaczej odnoszą się do dzieci a inaczej do dorosłych. Samice zwierząt potrafią „zaopiekować” się małym ludzkim dzieckiem, znoszą też jego dręczenie. Nie należy również zapominać o przypadkach odwrotnych, w których wychowanie zwierzęcia (lub jego nastrój?, charakter?) może spowodować tragedię.
Poprzez kontakt ze zwierzętami małe dzieci uczą się nie tylko wyglądu i sposobu ich życia ale także wczuwają się też w ich uczucia i emocje. Ta empatyczna umiejętność wymaga jednak właściwego wychowania (które później przeniesie się na zachowanie wśród rówieśników). I tak, np. małe dzieci często zbyt mocno narzucają swoją wolę zwierzętom i głaszczą je na siłę. Poznawanie zwierząt wiąże się z nabyciem o nich informacji popartych obrazami.
Wiedza na temat zwierząt obejmuje ich wygląd (samiec i samica, dziecko), różnice między podgatunkami, zamieszkanie, sposób poruszanie się (ślady), pożywienie i sposób ich zdobywania, miejsce noclegowe (gdzie śpią), jak pracują (co robią), oraz jak się ze sobą komunikują (dźwięki). Te wszystkie informacje stanowią bogaty obraz poznawanego zwierzęcia.
Wiemy jednak, że samo pokazanie obrazka i opowiedzenie jak żyje zwierz nie wiele daje dziecku przeżyć z nim związanych. Owocniejsza będzie wizyta na gospodarstwie agroturystycznym (nawet nie w Zoo), gdzie dziecko ma bezpośredni kontakt z (względnie) wolno żyjącym zwierzęciem. Może je dotknąć (przynajmniej niektóre). Poza tym w gospodarstwie agroturystycznym hodowane są zwierzęta, które żyją w naszej szerokości geograficznej, naszym klimacie. Te zwierzęta powinny być poznawane w pierwszej kolejności. Dzieje się bowiem tak, że dzieci nie znają rodzimych zwierząt a świetne opowiadają o egzotycznych gatunkach. O tym jakie dokładnie zwierzęta powinny się znaleźć w spisie zależy od miejsca przedszkola. Przedszkole które jest na wsi ma wiele okazji by zbliżyć dziecko do przyrody, w dodatku może zrobić to dokładniej. Miejskie przedszkole jest pod tym względem stratne, ale kontakt z przyrodą może być bogatszy przy założeniu hodowli zwietrzą (choćby rybek w akwarium czy mrówek w terrarium).
Obserwacja zwierząt nie jest rzeczą łatwą, szczególnie gdy mowa o zwierzętach w ich naturalnym środowisku. Od obserwatorów wymaga się wówczas cierpliwości i umiejętności zachowania ciszy co jest trudne dla dzieci przedszkolnych i szkolnych. Jednak takie obserwacje są bardzo pożyteczne dla dziecięcej uwagi, ciekawości oraz
Obserwacja zwierząt w lesie, parku czy skwerze wymaga znajomości śladów jakie one pozostawiają, śladami są nie tylko widoczne odciski kopyt czy łap, ale także resztki pożywienia i odchody (dla dzieci wystarczą jednak ślady). Zapoznanie dzieci z tropami powinno rozpocząć się od analizy własnych śladów (naszych butów) jak one wyglądają i jak się różnią na innym podłożu. Dobrze zachowane ślady dobrze jest „zapamiętać” wykonując odlew z gipsu.
Łatwiej jednak przygotować dzieci do obserwacji zwierząt nie siląc się gonieniem ich po lesie. Można bowiem dokarmiać zwierzęta. Jeżeli regularnie będziemy to robili zwierzęta przyzwyczają się i będą czatować na pokarm wówczas z bezpiecznej odległości z lornetkami i lunetami dzieci mogą obserwować zachowania zwierząt. Reguła ta ma się tak samo do ptaków przylatujących do karmnika jak i jeży, zaskrońców, psów czy kotów, które lubią mleko. Trzeba jednak pamiętać, że zwierzęta są płochliwe i wybór miejsca składowania pokarmu nie może być obojętny.
Nie można uznać za zakończone poznawanie dzieci ze zwierzętami jeśli zabieramy dzieci na wycieczki by pokazać je jak wyglądają czy pokazać na obrazkach. Istotnym dla poznania zwierząt może być również wczucie się w ich „skórę”. Mam na myśli próby przeobrażania siebie na kształt zwierzęta by jeszcze bliżej zobaczyć jak ono czuje lub jak się porusza. Np. czułka motyli – ludzie nie mają czułek i nie rozumiemy w pełni na czym one polegają, ani jakie mają znaczenie. W tym celu wystarczy przygotować takie czułka na głowę dziecka by samodzielnie mogło poczuć się co to oznacza czuć przez czułka.
W kolumnie obok przedstawiam niektóre pomysły, które mogą urozmaicić zajęcia nt. zwierząt. Nie znajdują się tutaj jednak informacje na temat zwierząt (ich wyglądu, cech charakterystycznych czy też trybu życia). Informacje te można znaleźć w kieszonkowych encyklopediach, ilustrowanych albumach i internecie (Wikipedia.pl, Wikipedia.ang, Google, Encyklopedia PWN).
Sprawdź siebie i wykonaj test przyrodoznawczy.