Źródło: Rudolf Schaffer „Psychologia rozwojowa. Podstawowe pojęcia”, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagielońskiego, Kraków 2010.
Schaffer definiuje dziecięce teorie jako „pogląd, że rozwój rozumienia najlepiej traktować jako następowanie po sobie naiwnych teorii, które od pierwszych lat pozwalają dzieciom na interpretowanie doświadczeń” (s. 119) lub „zbioru przekonań, które dotyczą rozmaitych dziedzin codziennego doświadczenia” (s. 121). Kilka słów o dziecięcych teoriach:
- inaczej nazywane: „zdroworozsądkowe, codzienne, laickie” (s. 121)
- dotyczą one zjawisk fizycznych, biologicznych i psychicznych. „Teorie dotyczące świata fizycznego zajmują się takimi zjawiskami jak: przyczynowość, ciążenie oraz stałość i ruch przedmiotów. Teorie dotyczące sfery biologicznej obejmują rozumienie różnić między tym co ożywione i nieożywione, oraz takich procesów jak choroba, narodziny i śmierć. Jeśli chodzi o naiwną psychologię, nacisk położony jest na rozumienie zjawisk psychicznych i sposobu ich funkcjonowania (…)” (s. 122)
- teorie dziecięce „mają wiele wspólnych cech z teoriami formułowanymi przez naukowców” (s. 120);
- „przekonania te mogą nie być świadome, ale utajnione i pod pewnymi względami błędne, niemniej jednak są one odpowiednikiem prymitywnych teorii.” (s. 120)
- „są abstrakcyjne, cechują się wewnętrzną spójnością i umożliwiają formułowanie twierdzeń, które wykraczają poza dane empiryczne i w ten sposób pozwalają jednostkom rozumieć te dane i przewidywać przyszłe wydarzenia. Nawet małe dzieci są zdolne do oceny teorii w świetle przeciwstawnych dowodów i do jej modyfikacji na ich podstawie. Początkowo dzieci mają tendencję do lekceważenia takich dowodów; naturalną koleją rzeczy będą jednak czuły się zmuszone do zreorganizowania swojej wiedzy i włączenia nowych dowodów do teorii.” (s. 120)