Kelemen wymienił 7 poziomów myślenia przyczynowego wśród uczniów między 7 a 14 rokiem życia
Źródło: Kelemen L., Rozumienie pojęć przez uczniów szkoły podstawowej, w: Psychologia rozumienia, red. W.Szewczuk, Warszawa 1968, s. 227-242.
- dziecko wyjaśnia zjawiska, podając przyczyny nierealne (animizm, artyficjalizm, dynamizm, myślenie magiczne);
- dziecko podaje przyczynę realną, ale nie pozostającą w związku przyczynowym z danym faktem;
- dziecko podaje przyczynę faktyczną, wchodzącą w skład związku przyczynowego, ale nieistotną;
- dziecko podaje przyczynę istotną, ale niesprecyzowaną;
- dziecko podaje przyczynę specyficzną, ale nie zna praw, które stanowią podstawę do rozumienia danego związku;
- dziecko wyjaśnia działanie przyczyny na podstawie ogólnego prawa;
- dziecko wyjaśnia działanie przyczyny na podstawie kilku praw ogólnych.