Winda

Pomoce:

  • plastikowy kubeczek
  • wysokie tekturowe pudełko po mleku lub soku
  • patyczki do szaszłyków (trzy dla trwałości)
  • nici
  • nożyczki
  • taśma klejąca
  • dziurkacz

W tekturowym pudełku należy otworzyć górny otwór. Należy w nim wykonać dziurkaczem dwa otwory (lub wykorzystać te, które już są w pudełku). Pudełko stanowi konstrukcję szybu windy. W jednej ze ścian pudełka należy wyciąć otwór (lub kilka mniejszych symbolizujących piętra budynku.

Za otrzymania trwałości można skleić patyczki do szaszłyków taśmą klejącą (można też wykorzystać jeden patyczek). Należy je razem przełożyć przez dwa wykonane otwory, a następnie zamocować (wewnątrz szybu) nić na patyczku.

Na drugim końcu sznurka należy zamocować pudełko po zapałkach lub wyciętą z kubeczka kabinę windy. Po zakręceniu kołowrotkiem (patyczkami) otrzymamy działającą windę.


Winda elektryczna – modelZaczniemy od zbudowania układu elektrycznego który pozwoli zwijać i rozwijać sznurek nawinięty na wał silnika elektrycznego. Do zbudowania takiego obwodu potrzebne są niejako dwa obwody (dwie baterie) podłączone do jednego silnika elektrycznego, w którym jeden obwód jest tak podłączony do silnika, aby dodatni biegu baterii dotykał jednej płytki silnika, a w drugim obwodzie ten samą płytkę ma dotykać biegu ujemny. Taki układ pozwoli aby po włączeniu jednej obwodu – silnik zacznie kręcić się w jedną stronę, a włączenie drugiego obwodu sprawi, że silnik zacznie kręcić się w drugim kierunku..

podłączenie mechanizmu windy

…a więc gdy na wał silnika elektrycznego zamontujemy słomkę plastikową, a na słomkę jeden koniec sznurka – podczas zamknięcia obwodu sznurek zacznie być nawijany na słomkę lub z niej rozwijany.

winda elektryczna
słomka przedłuża długość wału silnika
przedłużanie ruchomego wału silnika windy

Tak przygotowany mechanizm windy należy uposażyć w kabinę – np. koszyczek lub kubeczek plastikowy.

kosz windy

Wykonaną maszynownię windy należy umieścić na pewnej wysokości – tak jak to ma miejsce w rzeczywistości – u szczycie szybu windy.

winda ustawiona na stole
winda na stole – gotowa do działania

Tak przygotowany mechanizm można schować w pudełku tak jak to ma miejsce w prawdziwych urządzeniach. Swój model umieściłem w tekturowym pudełku po mleku.

winda w pudełku
cała winda w jednym pudełku

otwór zarezerwowałem na wystającą słomkę – wał silnika. Tak wygląda efekt pracy.

zabawa windą
winda – widok od dołu

A tak jest wykorzystywany dzisiaj – Marcin korzysta z tej windy przy łóżku aby ułatwić sobie podnoszenie zabawek na swoje łóżko – piętro wyżej.

praktyczne zastosowanie

Obejrzyj film prezentujący działanie urządzenia:

Tak przygotowaną windę elektryczną można umieścić w pojemnikach przedstawiających szyb widny i odpowiednio wyciętymi otworami wskazującymi na piętra budynku


Winda okrężna

Do wykonania windy okrężnej będzie potrzebne:

  • dwie butelki z odciętym lejkiem (częścią zwężającą się) i dnem
  • szereg kartek papieru
  • taśma klejąca jednostronna
  • zszywacz
  • kilka kartonów po mleku lub soku

Zaczniemy od ustawienia stołu, na którego nogach będziemy budować windę okrężną. Stół należy ustawić tak, aby blat był w pozycji pionowej a cały stół opierał się na krawędzi i dwóch nogach. Na wystające nogi należy nałożyć przygotowane butelki i nawinąć na nie taśmę – szereg sklejonych ze sobą kartek papieru.

Teraz model wygląda jak taśmociąg przemysłowy przy kasie sklepie (opisany też został w książce Jelinek J.A. (2018) Dziecko konstruktorem na stronach 96-97), gdy taśma jest już gotowa należy na nią zamontować (za pomocą zszywacza) pudełko tekturowe. Wcześniej wytnijmy w nim jedną dużą ściankę. Sprawdźmy jak pudełko pokonuje zakręt. Uwaga, najlepiej zszyć pudełko do taśmy tylko po środku długości jego ściany.

Przymocujmy teraz kilka następnych pudełek w pewnej odległości od siebie i sprawdźmy jak poruszają się kabiny windy gdy będziemy ciągnąć taśmę.

Winda okrężna (zwana też dźwigiem okrężnym, widną paciorkową lub paternoster (sic!)) jest rzadko spotykanym urządzeniem (np. Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach). Film przedstawiający przejażdżkę taką windą można zobaczyć tutaj. Jak zauważycie wykonany model i prawdziwa winda różnią się tym, że w modelu podłoga staje się sufitem, w prawdziwej windzie jest inaczej. Wszystko dlatego, że zastosowany został trudniejszy do zbudowania model kołowrotka, który stale utrzymuje w pozycji pionowej kabinę windy.