Władysław Dyner pisze, że 10% swobodnych zabaw dzieci, to zabawy w których wykorzystują transport, komunikację i lokomocję (Zabawy tematyczne dzieci, Ossolineum, 1971, s. 248). Dzieci lubią przewozić przedmioty, odgrywają w ten sposób rolę kierowców, dostawców czy rajdowców. Ich zabawa poparta jest nieustanną próbą doszukania się czegoś więcej o motorach, odrzutowcach czy czołgach. Gdy zapytamy niektóre dzieci przedszkolne o znane marki samochodów, to świetnie potrafią je wymienić z podziałem na modele, a niekiedy nawet opisać typ karoserii. Swoją wiedzę posiadają z obserwacji i słuchania dorosłych, ze swojego otoczenia.
Warto tę naturalną chęć zdobycia wiedzy i wykorzystania jej w zabawie wykorzystać prezentując dzieciom szerzej informacje o rodzajach i funkcjach tych przedmiotów. Najlepiej posługując się przy tym przykładem lub modelem, ostatecznie obrazem.
- środki transportu lądowego (samochody)
- zjawisko tarcia i rola koła w przenoszeniu ciężaru (po belkach, wózek na kółkach, walizka na kółkach), równowaga w układaniu towarów, przekazywanie ruchu,
- taczka, rower, motocykl (deskorolka)
- osobowe (samochód osobowy, autobus)
- transportowe (ciężarówki, traktor)
- specjalne (np. wojskowe, techniczne, sportowe, ratunkowe)
- organizacja transportu:
- „dom” – garaż
- miejsce postojowe – parking
- miejsce naprawy – warsztat samochodowy
- miejsce tankowania – stacja benzynowa
- miejsce poruszania się – drogi, droga łącząca miasta, most zwodzony, most linowy, most pontonowy, most łukowy, tunele, kolejki górskie, lampa uliczna,
- miejsce budowy – fabryka
- środki transportu lotniczego (samoloty)
- co dłużej unosi się w powietrzu?
- latawiec, spadochron, lotnia, balon, sterowiec, helikopter, odrzutowiec, rakieta
- pasażerskie
- transportowe
- specjalne (np. wojskowe, techniczne, ratunkowe, statki kosmiczne)
- organizacja transportu:
- „dom” – hangar
- miejsce postojowe – lotnisko
- miejsce naprawy – hangar
- miejsce tankowania – lotnisko
- miejsce poruszania się – drogi powietrzne, wyrzutnie do lotni
- miejsce budowy – fabryka samolotów
- środki transportu wodnego (statki)
- co pływa, co tonie, a co pływa i tonie?
- tratwa, ponton, łódź żaglowa, łódź podwodna, batyskaf
- osobowe (motorówki, statki pasażerskie)
- transportowe (tj. kutry rybackie, barki, transportowiec)
- specjalne (np. wojskowe, techniczne, sportowe, ratunkowe)
- organizacja transportu:
- „dom” – dok
- miejsce postojowe – port
- miejsce naprawy – stocznia
- miejsce tankowania – port
- miejsce poruszania się – oceany, morza i rzeki
- miejsce budowy – stocznia
Więcej na ten temat napisałem w:
- Jelinek J.A., Dziecko konstruktorem. Rozwijanie zadatków uzdolnień technicznych u dzieci przedszkolnych i uczniów klasach I-III, Wydawnictwo CEBP, Kraków, 2018.
- Jelinek J.A., Edukacja techniczna starszych przedszkolaków w domu i w przedszkolu, w: Starsze przedszkolaki. Jak skutecznie je wychować i kształcić w przedszkolu i w domu, red. E. Gruszczyk-Kolczyńska, Kraków: Wydawnictwo CEBP, 2014, s. 257-275.
- Jelinek J.A., Historia urządzeń do badania głębin morskich, Bliżej przedszkola, 5/2016 (176), s. 76-77.
- Jelinek J.A., Co pływa a co tonie, Bliżej przedszkola, 4/2016 (174), s. 72-73.
- Jelinek J.A., Historia odpowiedzialnego spadania, Bliżej przedszkola, 3/2016 (173), s. 76-77.
- Jelinek J.A., Balonowa przygoda, Bliżej przedszkola, 2/2016 (172), s. 74-75.