Pomoce:
- łopatka do piasku
- torebka foliowa
- butelka z wodą
Rozszerzenie tej strony znajdziesz w książce: Jelinek J.A., Dziecko konstruktorem. Rozwijanie zadatków uzdolnień technicznych u dzieci przedszkolnych i uczniów klasach I-III (Wydawnictwo CEBP, Kraków, 2018) na stronie 187-189. Tu przedstawiam rozszerzenie informacji zawartych w książce.
Zawarte na tej stronie informacje bazują na treści zapisanej w książce i rozszerza je. O książce możesz się dowiedzieć więcej pod adresem: www.blizejprzedszkola.pl/dzk .
Jak wskazałem na stronach związanych z fizyką – poznawanie wody powinno rozpocząć się od wyjaśnienia dzieciom, że woda składa się z kropel. To one tworzą każdy zbiornik wodny. Taka interpretacja (choć nie wystarczająca dla magistra fizyki) musi wystarczyć dzieciom dzieciom przedszkolnym.
Doświadczenie, które pozwoli jaśniej wytłumaczyć jakie procesy zachodzą w kałuży należy przeprowadzić w piaskownicy.
Zacznijmy od przygotowania miejsca – zróbmy w piasku niewielki otwór.
Wlejmy do niego piasku, co się stało… woda wsiąknie. Aby woda się utrzymywała – tak jak to się dzieje w kałużach nie może wsiąkać.
Żeby zatem woda nie wsiąkała musi być na takim podłożu, które nie przepuszcza wody (lub ziemia musi być pełna wody – tak dzieje się podczas powodzi). Wykorzystamy do naszego doświadczenia torebkę foliową. Nauczyciel rozrywa ją i rozkłada w otworze piaskownicy tak, aby można było do niej wlać wodę. Zasypuje obrzeża foliówki, aby pod wpływem wiatru i zalania wody nie przesunęła się. Po nalaniu wody jeszcze raz przysypuje piaskiem (tworzy wał przeciw-przelewowy). Wyjaśnia dzieciom, że w podobny sposób tworzy się obecnie sztuczne jeziorka lub stawy w ogrodzie. Pracownicy, po oczyszczeniu dna rozkładają specjalną grubą folię (aby nie pękła) i zalewają ją wodą. Tak zrobione jeziorko dzieci podczas zabawy mogą zabudować zamkami z piasku, a nawet zbudować fontannę.
W słoneczny dzień (sztuczne) jeziorko wyschnie. W trakcie tego procesu należy zwrócić uwagę dzieci na to jak wygląda piasek otaczający wodę (jest mokry) – podobnie jak to wygląda w doświadczeniu ze studnią.
Nauczyciel musi dzieciom wyjaśnić, że w podobny sposób tworzą się większe zbiorniki wodne – jeśli woda znajdzie miejsce gdzie nie może wsiąknąć gromadzi się. Kropla do kropli, kropla, kropla, kropla… w taki sposób powstaje większa kałuża, kałuża zmienia się w staw, a ten w jezioro, dalej w morze a później w ocean. Wszystko to zależy od ilości wody (liczby kropel) i miejsca w którym woda się znajduje – czy znajduje przejście by uciec.
Pod koniec zajęć należy pamiętać o wykopaniu torebki z powrotem z piasku.
Z dziećmi w przedszkolu – na początku zajęć – można przeprowadzić prosty eksperyment, polegający na ustaleniu gdzie szybciej woda wsiąknie – tak gdzie jest folia czy tam gdzie nie ma folii (sam piasek).
