Pomoce:
- magnesy „lodówkowe”
- magnesy neodymowe (allegro)
- różne przedmioty do sprawdzenia czy przyciąga je magnes (szkło, korek, papier, plastik, itp)
- monety – wg rodzaju metalu, puszki aluminiowe, złota obrączka
- monety (z różnego rodzaju metalu)
- puszki aluminiowe
- (opcjonalnie) złota obrączka
- hula-hop
- mazak czerwony i niebieski lub taśmy w tych kolorach
- opiłki metalu
- pudełko z opiłkami metalu lub pokrojonymi kawałkami drutu
- spinacz biurowy
- przeźroczysta plastikowa miska
- ręcznik i ścierka do wody
- plastikowe kubeczki
- plastikowe tacki
Co przyciąga magnes?
Luźna obserwacja: dzieci otrzymują po jednej sztabce magnesu i sprawdzają, które przedmioty w ich otoczeniu przyciąga (uwaga na przedmioty elektroniczne – dzieci nie powinny posługiwać się silnymi magnesami, magnesy „lodówkowe” wystarczą do tego eksperymentu).
Powiedźcie jakie przedmioty przyciąga magnes? … A czy potrafi przyciągnąć szkło, kto sprawdził? … (to sprawdźcie teraz) … dobrze, a czy przyciąga drewno? Gdzie jest drewno, poszukajcie i sprawdźcie …, dobrze, a ścianę? … a dywan? … a ubrania … a wodę? … a krzesła? … tak? a co przyciągnął w krześle? …
Klasyfikacja przedmiotów
Przyniosłem kilka przedmiotów, powiedzie mi więc już bez sprawdzania, które z nich będą przyciągane przez magnes, a które nie. Tutaj włożymy (hula-hop) te przyciągane z tutaj nie przyciągane … Dobrze, tak uważacie, a teraz jedno z was sprawdzi magnesem … Ooo, okazało się, że jednak nie wszystkie przedmioty metalowe są przyciągane (np. monety – wg rodzaju metalu, puszki aluminiowe, złota obrączka). Jak widzicie magnes przyciąga tylko niektóre przedmioty.
Sprawdźcie czy magnes potrafi przyciągnąć inny magnes [sytuacja ta może pojawić się wcześniej] … Tak? Nie? To jak to jest? przyciąga i odpycha? … Posłuchajcie: magnesy mają dwa bieguny. (Opcjonalnie:) żeby wam to wyjaśnić, zaznaczymy je dwoma kolorami zobaczcie. Każdy z inny jest zbudowany tak samo. Jeden zaznaczymy na niebiesko (naklejką lub mazakiem) a drugi na czerwono.
Pole magnetyczne
Pokażę wam teraz jak działa magnes na małe kawałki metalu (opiłki lub małe druciki). Pokaz w pojemniku, dzieci obserwują przez osłonę podając sobie z ręki do ręki opakowanie.
To co widzicie, te sterczące kawałki nazywamy opiłkami, czyli drobnymi fragmentami metalu, który przyciąga magnes. Przyciąga je w ciekawy sposób ponieważ wytwarza specjalne „pole magnetyczne”, niewidoczne dla nas, a jak widzicie działające na metal.
Siła magnesu
Chciałbym sprawdzić jak silny jest wasz magnes? Jak mogę to sprawdzić? …
Na blacie stołu ustawiamy dwa magnesy („lodówkowy” i „neodymowy”) w takiej odległości od siebie aby się nie przyciągały. W pewnej odległości kładziemy linijkę oraz przed nią dwa spinacze biurowe. Zbliżając linijką dwa spinacze spowodujemy, że w pewnym momencie których podskoczy do silniejszego magnesu.
Przyciąganie przez „coś”
Czy magnes może przyciągnąć spinacz przez ławkę? Sprawdźcie …
Jedno dziecko sprawdza: wrzuca spinacz do (przeźroczystej) plastikowej miski z wodą po czym sprawdza czy magnes przyłożony do krawędzi miski i/lub czy włożony do wody potrafi przyciągnąć spinacz (magnes „lodówkowy” i „neodymowy).
Sprawdźmy czy coś cięższego jest w stanie magnes wydobyć z wody… Okazuje się, że magnes „lodówkowy” jest za słaby.
Zastosowanie magnesu oraz zabawy „magnetyczne”:
- magnes lodówkowy lub tablicowy – przypinanie kartek
- magnes zatrzaskujący drzwiczki
- magnes głośnikowy
- zabawki magnetyczne (tabliczka z opiłkami magnesu (znikopis), lewitujące płytki, szachy magnetyczne, itp.)
- zabawa w wyszukiwanie za pomocą magnesu skarbu zakopanego w piasku
- kompas (igła magnetyczna)
- wahadło chaotyczne
- teatr magnetyczny
Zabawka: bezpieczne samochody (nigdy nie zderzające się samochody)
Podobną funkcję przyjmują zjawiska: elektrostatyki oraz elektromagnesu.
W języku Chińskim magnes nazywany jest „ni-tszi-gi” co oznacza „kochający kamień”.