Wykrywanie pola magnetycznego – kompas

Pomoce:

  • Kompas (najlepiej kilka)
  • głośnik (lub całe „radio”), brzęczyk elektryczny (6V)
  • magnes zwykły i/lub neodymowy

Do badania pola magnetycznego wytwarzanego przez magnes (więcej) należy wykorzystać kompas (do tego służy).

Jego wyjaśnienie łatwiej jest przedstawić poruszając się w przestrzeni z kompasem w ręku, kiedy z ustawioną (uspokojoną) igłą wskazującą północ będziemy „szukali”, przystawiając do różnych urządzeń elektronicznych (niektóre z nich potrafią zakłócać naturalne pole magnetyczne bieguna poprzez wbudowany magnes, np. głośniki). Stąd też uwaga, o kompas należy dbać – może bowiem przestać wskazywać kierunek północny jeśli zbyt często będzie pod wpływem działania silnego pola magnetycznego czyli pod wpływem działania magnesu. [O tym jak zrobić własnoręczny kompas].

Poniżej przedstawię jak zachowuje się kompas pod wpływem działania magnesu. Zacznijmy od tego, że czerwona strzałka pokazuje zawsze jeden biegun pola magnetycznego (Ziemi, magnesu lub innego źródła tj. indukcji elektromagnetycznej). Aby jednak pokazała musi zostać ustawiona dokładnie poziomo, np. równo na stole (można często spotkać magnesy na wodzie – ta z natury przyjmuje właściwości poziomujące. O tzn, jak zachowuje się kompas na wodzie). Czerwony grot strzałki wskazuje północny biegun (N – North)

zdjęcie
Zacznijmy od spaceru po pokoju z kompasem na dłoni.

zdjęcie
zdjęcie zdjęcie
Okazało się, że w pokoju są przedmioty, które zmieniają kierunek wskazywania igły magnetycznej. Tak się dzieje, dlatego, że głośniki mają wbudowane magnesy. Takie jak ten… (pokaz). Pokażę Wam teraz jak duże jest jego pole działania, że zmienia kierunek igły. Ustawię dwa kompasy na stole (w pewnej odległości od siebie) po czym będę przykładał magnesy do kompasów w pewnym momencie igła się poruszy (uwaga na poruszanie stołem – może to być przedwczesny sygnał).

zdjęcie zdjęcie
zdjęcie
Widzieliście igły kompasów skierowały są stabline (nawet delikatne uderzenia w stół je nie zmienią). Oznacza, to że na kompas działa duża siła magnetyczna. Ale popatrzcie co się stanie gdy tylko postawię magnes. Wiecie przecież, że ma on dwa bieguny (jeden jest tutaj … (pokaz) drugi tutaj… (pokaz).

zdjęcie
Popatrzcie, przygotowałem dwa małe głośniczki (brzęczyki). Jeden z nich ma w swojej budowie magnes. Sprawdzimy który…

zdjęcie zdjęcie
Nie, ten nie ma… a ten?

zdjęcie zdjęcie
Tak, ten ma… popatrzcie jak zmienił się kierunek wskazówki.