SPRAWDZIAN WIADOMOŚCI
Przekonania studentów kierunku wychowanie przedszkolne i edukacja wczesnoszkolna odnośnie zjawisk astronomicznych
Publikacje w których zostały opisane wyniki badań (zachęcam do powoływania się na te ustalenia):
- Jelinek J.A., Teorie wyjaśniające zjawiska astronomiczne u dzieci i dorosłych, w: Edukacja Biologiczna i Środowiskowa, 2016/1, s. 45-52.
- Jelinek J.A., Theories explaining astronomical phenomena at children and adults, w: Edukacja Biologiczna i Środowiskowa, 2016/1, s. 41-48 (wydanie anglojęzyczne)
Cel. Ustalenie przekonań studentów kierunku wychowanie przedszkolne i edukacja wczesnoszkolna odnośnie zjawisk astronomicznych
Metoda. Sprawdzian wiadomości.
Zadanie polegało na narysowaniu (zadanie było krótkotrwałe).
Sprawdzian został przeprowadzony w zamiast sprawdzenia listy obecności.
Liczba badanych osób: N=100
Wyniki
Zadanie 1.. Wyjaśnij przyczynę pór roku na Ziemi.
Uzyskane odpowiedzi:
- prawidłową odpowiedź podało jedynie 6 osób
- podanie nazwy zjawiska (obiegowy ruch Ziemi wokół Słońca), nie wyjaśnienie zjawiska (20 osób)
- niepełne wyjaśnienie (24 osoby)
- inne błędne wyjaśnienie (odwołanie się do klimatu, ruchu obrotowego, geocentryzmu) (26 osób)
- odwołanie się do odległości. Stwierdzenie, że istotna jest odległość Ziemi od Słońca jest nieprawdziwa, ponieważ zimą Ziemia jest bliżej Słońca niż latem, a więc jest dokładnie na odwrót – odległość od Słońca nie ma znaczenia (8 osób)
- brak odpowiedzi (12 osób)
- „nie wiem” (4 osoby)
Przykładowe błędne odpowiedzi:
- Pory roku wynikają ze zmiany położenia Słońca względem Ziemi
- Pory roku wynikają z okrążenia Słońca wokół Ziemi – odległość od równika
- Pory roku wynikają z ruchu obiegowego Ziemi wokół Księżyca
- Pory roku wynikają z tego, że zimą Ziemia jest dalej od słońca, a latem bliżej
Zadanie 2.. Wyjaśnij dlaczego Księżyc raz oświetlony jest w całości, a raz świeci jak „rogalik”. Opisz zjawisko.
Uzyskane odpowiedzi:
- 90 osób (ze 100) udzieliły nieprawidłowej lub niewystarczającego wyjaśnienia. 11 osób nazwały zjawisko (fazy Księżyca), nie wyjaśniły go.
- 52 osoby stwierdziły, że zjawisko przyćmiewania Księżyca wynika z krążenia planet (planeta przysłania Księżyc). Tymczasem jest to zjawisko wyjątkowe, gdy Ziemia zasłania Księżyc – nie występuje powszechnie).
- 5 osób podało niepełną odpowiedź.
- 16 osób nie udzieliły żadnej odpowiedzi
- 6 osób podały inną błędną odpowiedź.
Przykładowe błędne odpowiedzi:
- Księżyc świeci światem odbitym od Słońca, a gdy zasłania go jakaś planeta jest mniej oświetlony (rysunek rogalika)
- Inne planety przysłaniają Księżyc
- Fazy Księżyca wynikają z poruszania się Słońca
Zadanie 3.. Narysuj w prostokącie ruch Słońca na niebie w ciągu dnia (a) latem i (b) zimą (oznacz linie: a, b). Zaznacz strzałkami kierunek ruchu.
Uzyskane odpowiedzi:
- Prawidłowo ruch Słońca na nieboskłonie narysowało 58 osób.
- Błędnie narysowało 28 osób myląc kierunki (z zachodu na wschód), zaznaczając pętlę tak jakby Słońce wykonywało na nieboskłonie ruch kołowy.
- 13 nie udzieliło odpowiedzi.
Przykładowe błędne odpowiedzi:
Podsumowanie. Zaskakująco mało osób udzieliło poprawnej (pełnej odpowiedzi). Jest to istotne ponieważ zjawisko faz księżyca jest jednym z łatwo obserwowalnych zjawisk na niebie. Rzecz ma się podobnie do zjawiska pór roku czy pozornego ruchu Słońca na niebie.