Badanie obwodu zamkniętego

Temat badań: Stan informacji zawarty w rysunkach dzieci pięcioletnich na temat schematu połączeń obwodu zamkniętego.

Badanie zostało opublikowane w artykule „Piknik naukowy” w czasopiśmie dla nauczycieli „Wychowanie w Przedszkolu” nr 10, listopad 2010.

Użyte pomoce:

  • latarka kieszonkowa
  • 2 baterie 4,5V
  • 4 druciki około 0,5mm, jednożyłowe
  • 6 „krokodyli” – zapinki na druciki – ułatwią dzieciom mocowanie całego obwodu
  • włącznik
  • spinacz do bielizny
  • gumka recepturka
  • 2 drewienka – do zamocowania baterii i żarówki
  • aluminiowa płytka przewodząca prąd (z kwiaciarni)
  • 2 wkręty

Procedura badawcza:
„Jestem pewien, że każdy z was widział kiedyś latarkę, taka jak ta (pokaz jak latarka świeci). Jednak podejrzewam, że nikt z was jeszcze nie zrobił latarki własnoręcznie. Dziś zrobimy własną podobną do tej. Mam ze sobą: żarówkę specjalnie przymocowaną, baterię też przymocowaną, a także druciki zakończone z chwytakami, żeby łatwiej było złapać je przymocować oraz druciki z metalowym spinaczem. Mam wszystko gotowe potrzebna mi będzie jednak wasza pomoc.
Etap, w którym prowadzący prosi dzieci o skonstruowanie obwodu tak aby zaświeciłą żarówka. Prowadzący badanie posługuje się pytaniami jako formą ukierunkowania myślenia dzieci. Przykładowe pytania: jak myślicie co jest potrzebne żeby żarówka się zaświeciła? Co do czego trzeba połączyć? Za pomocą czego możemy połączyć drucik? Jak to trzeba złączyć? (pokaz obsługi metalowego zacisku).
Po włączeniu przycisku: zobaczcie świeci… udało się! Zrobiliście własną latarkę. Chciałbym abyście teraz narysowali, jak to się dzieje, że latarka świeci.

Cały opis przebiegu badania oraz opis wyników przeczytasz w książce Jelinek J.A., Dziecko konstruktorem. Rozwijanie zadatków uzdolnień technicznych u dzieci przedszkolnych i uczniów klasach I-III (Wydawnictwo CEBP, Kraków, 2018) na stronie 108-114. O książce możesz się dowiedzieć więcej pod adresem: www.blizejprzedszkola.pl/dzk

Procesy budowania obwodu przez dzieci:

Przykładowe rysunki dzieci:

Dziecięce wyjaśnienia

„Coś” (latarka) świeci bo:

  • bo zaczyna się noc
  • nie będzie świecić jeśli zabraknie kabelka,
  • latarka świeci bo są w niej baterie, trzeba je wkładać,
  • prąd z kontaktu jest potrzebny żeby świeciła latarka,
  • żarówka świeci dlatego, że jest ciemno,
  • w środku (latarki) produkuje się prąd,
  • latarki świecą jak mają baterie i naciśnie się guzik,
  • lampka sobie świeci bo tu jest przycisk,
  • dziewczynka przycisnęła guzik i dlatego latarka świeci, gdyby nie było baterii to by nie świeciła,
  • latarka świeci bo ma baterię, jest guzik aby się włączyła latarka,
  • światło świeci przez kabelki gdyby zabrać kabelki to żarówka by się nie zaświeciła,
  • gdyby nie było żarówki to by się latarka nie zapaliła, ale jak lampka się zapala to świeci,
  • lampka działa na baterię,
  • krokodylkiem podłączamy żeby móc zapalić latarkę. Baterię, kable, gdyby ich nie było to by nie świeciły,
  • przez kabelek przechodzi prąd z gniazdka,
  • światło (jest) z przycisku, druciki łączą żarówkę,
  • guzik (jest po to) żeby świeciło,
  • bateria ma śrubki do podłączania kabli,
  • trzeba włożyć baterię żeby zaświeciła,
  • plus i minus powoduje, że może świecić, połączone kabelki dostarczają do latarki prąd,
  • przewód, który daje prąd, gdyby zabrał kabelki to by nie świeciła,
  • latarka świeci bo są baterie i kable,
  • latarka musi mieć baterię, guziczek żeby włączyć,
  • na baterii namalowany jest plus i minus i tak trzeba je włożyć do latarki, trzeba przesunąć pasek tak do góry żeby świeci i w środku mechanizm.

Dziecięce nazewnictwo:

  • żarówka

kulka, gdzie się świeci (na rys. dziecko zaznaczyło – wystające pręty), główka latarki, lampka, krokodylek,

  • obudowa latarki

rączka, gdzie się trzyma (funkcja), rączka do trzymania, trzyma światło,

  • włącznik/wyłącznik

przycisk, guzik do wciskania, nacisk, żeby włączyć, trzeba przycisnąć lub przesunąć guzik, pstryczek, pasek przesuwany do góry,

  • bateria

plus i minus