Aparat otworkowy

Pomoce:

• lupa
• pojemnik po jogurcie
• słoik
• czarna farba akrylowa
• karton po mleku (1l)
• nożyczki
• koce lub kartonowe pudełka
• kalka kreślarska

Uwaga. To zjawisko optyczne dobrze jest wykonywać w pomieszczeniu, w którym okna są na jednej ścianie, np. w pomieszczeniu z jednym oknem. Wówczas zjawisko odbicia światła można obserwować na ścianie przeciwległej.

Zrobimy przenośny aparat otworkowy (camera obscura). W tym celu niezbędne będzie zbudowanie „ciemnego pokoju” bo tak nazywa się to urządzenie (in. camera obscura), które zrobimy. Potrzebne są koce (lub kartonowe pudełka) pod którymi każdy z nas będzie się kolejno mógł ukryć i zaobserwować zjawisko pierwszego aparatu.

Niżej przedstawiam kilka propozycji wykonania przenośnej camery obscury. Dla każdego z tym modeli, do uzyskania lepszego efektu, szczególnie, gdy niedysponujemy pokojem „z jednym oknem” możemy schować głowę pod koc, z którego będzie wystawał tylko „aparat”. Przygotowane modele służą jako ściana – ekran, na którym odbija się obraz. Każdy z tych modeli wymaga ustawiania ostrości za pomocą przybliżania lub oddalania lupy (tj. na zdjęciu pierwszym). [Przezentowany model dotyczy również soczewki oka ludzkiego).

Model – kubek po jogurcie

Model – karton po mleku

Model – słoik

Słoik należy pomalować czarną farbą akrylową (najlepiej od wewnątrz), pozostawiając niezamalowane dno. Do tak przygotowanego słoika należy przymocować gumką fragment kalki (z zewnętrznej strony).

Jak to zjawisko można wykorzystać z dziećmi szkolnymi? Odbity na ścianie obraz dzieci mogą namalować, wystarczy tylko jeśli przymocują na stałe lupę (np. do stołu), a do ściany przymocują kartkę papieru (A4 lub A3), następnie naszkicują perspektywę i pokolorują obraz. W taki sposób kiedyś malarze szkicowali perspektywę na obrazie.

Zbudowanie własnej „ciemni” wymaga posiadania następujących przedmiotów: pudełko (np. po butach), lupa, lusterko (wielkości kartki pocztowej) oraz szkło (wielkości kartki formatu A4).

W pudełku należy wykonać otwór na jednej ze ścian. Ostawić ukośnie lusterko w taki sposób aby światło przechodzące przez otwór odbijało się do góry. Nad lustrem ustawić poziomo szkło, a na nim kalkę. Teraz regulując odległością lupy od otworu w pudełku można kontrolować ostrość widzenia obrazu. Obraz będzie ciemny, dlatego aby lepiej go oglądać warto narzucić na siebie koc, którym odetniemy resztę światła.

Camera obscura – wersja pudełkowa (przenośna)

Camera obscura – wersja pokojowa