Mniszek lekarski

Mniszek pospolity jest bardzo popularną rośliną (często chwastem), stąd przybrała wiele nazw. Określa się ją mianem:

  • Mlecz – ze względu na sok mleczny, choć jest to nazwa myląca, gdyż jest podobna do innej rośliny, bardzo podobnej (tyle, że charaktryzującej się łodyżka)
  • Brodawnik
  • Pępawa
  • Wole oczy
  • Mlycz

Cechy charakterystyczne:

  • kwiat w ciągu dnia otwiera się na słońce, a później zamyka (polecam obserwację z dziećmi tego procesu, dokumentację fotograficzną)
  • żółty kwiat jadalny, podobnie jak liście (informacja na podstawie artykułu w magazynie „Magnolia” (czerwiec 2012), autor tekstu: dr M. Narkiewicz, s. 108-109)
  • łodyżka rośliny jest pusta w środku,
  • gdy żółty kwiat osiągnie dojrzałość zamienia się w popularnego dmuchawca, którego nasiona mogą być noszone przez wiatr na dalekie odległości, w ten sposób można obserwować majowe łąki oblane jego żółtym kolorem,
  • sok kwiatu spijany jest przez wiele owadów, ale także stanowi przysmak dla krów,
  • przez liść biegnie główna żyła mleczna,
  • korzeń rośliny jest długi i prosty (stanowi pożywienie dla gryzoni),
  • mniszek ma właściwości lecznicze.

Liście rośliny działają jak baterie słoneczne, służą do odbioru promieni słonecznych, bez których roślina stała zbielała by [tj ma to miejsce w przypadku hodowanej rzeżuchy]. Zielony składnik roślin (chlorofil) jest jednym z podstawowych składników liści. Jednak liście oprócz odbierania energii słonecznej wytwarzają również niezbędny do życia człowieka i zwierząt tlen. By to udowodnić posłużę się doświadczeniem. W tym celu do szklanki z wodą włożę liść mlecza i sprawdzimy, że po pewnym czasie pojawią na nim pęcherzyki powietrza [ok. 2-4 godzin].

[Uwaga, zaraz po wlaniu wody (z kranu) należy powstałe bąbelki powietrza wytrząsnąć, by nie myliły małych obserwatorów].


Wykorzystanie mniszka leczniczego (Uwaga, zanim zastosujesz przeczytaj więcej w fachowej literaturze!).

  • W maju z żółtych kwiatów mniszka tworzy się wywar, tzw. miodek majowy (to mieszanina gotowanych kwiatów mniszka oraz dużej ilości cukru – sposób jego przygotowania podaję niżej),
  • Olejek eteryczny
  • Krem kwiatowy
  • Herbata z mniszka
  • Sałatka – korzeń rośliny można zmieszać z sałatą
  • Bukiety

Sok z mniszka lekarskiego. Do uzyskania 1 litra soku niezbędne jest zebranie 300 kwiatów mniszka. Na początku należy wyprosić z kwiatów wszystkie owady, które postanowiły mieszkać w naszych kwiatkach – w tym celu moczymy przez 0,5 godziny kwiaty w wodzie.

W tym czasie wychodzą z kwiatów wszystkie owady, oto niektóre z nich

Zamoczone kwiaty wkładamy do garnka z wodą i zalewamy 2 litrami wody, a następnie gotujemy przez 1,5 wyjmujemy kwiaty, osączamy.

Do otrzymanego wywaru wkładamy pokrojoną cytrynę, kilka goździków i kilogram cukru, i ponownie gotujemy 1,5 – 2 godziny – w zależności od konsystencji jaką chcemy uzyskać. Im dłużej tym gęstszy i ciemniejszy sok. Na koniec wekujemy. Jeśli słoik jest szczelny sok może stać nawet do 8 lat.