Przekonanie dorosłych nt. zjawisk astronomicznych

SPRAWDZIAN WIADOMOŚCI
Przekonania studentów kierunku wychowanie przedszkolne i edukacja wczesnoszkolna odnośnie zjawisk astronomicznych


Publikacje w których zostały opisane wyniki badań (zachęcam do powoływania się na te ustalenia):


Cel. Ustalenie przekonań studentów kierunku wychowanie przedszkolne i edukacja wczesnoszkolna odnośnie zjawisk astronomicznych

Metoda. Sprawdzian wiadomości.

Zadanie polegało na narysowaniu (zadanie było krótkotrwałe).

Sprawdzian został przeprowadzony w zamiast sprawdzenia listy obecności.

Liczba badanych osób: N=100


Wyniki

Zadanie 1.. Wyjaśnij przyczynę pór roku na Ziemi.

Uzyskane odpowiedzi:

  • prawidłową odpowiedź podało jedynie 6 osób
  • podanie nazwy zjawiska (obiegowy ruch Ziemi wokół Słońca), nie wyjaśnienie zjawiska (20 osób)
  • niepełne wyjaśnienie (24 osoby)
  • inne błędne wyjaśnienie (odwołanie się do klimatu, ruchu obrotowego, geocentryzmu) (26 osób)
  • odwołanie się do odległości. Stwierdzenie, że istotna jest odległość Ziemi od Słońca jest nieprawdziwa, ponieważ zimą Ziemia jest bliżej Słońca niż latem, a więc jest dokładnie na odwrót – odległość od Słońca nie ma znaczenia (8 osób)
  • brak odpowiedzi (12 osób)
  • „nie wiem” (4 osoby)

Przykładowe błędne odpowiedzi:

  • Pory roku wynikają ze zmiany położenia Słońca względem Ziemi
  • Pory roku wynikają z okrążenia Słońca wokół Ziemi – odległość od równika
  • Pory roku wynikają z ruchu obiegowego Ziemi wokół Księżyca
  • Pory roku wynikają z tego, że zimą Ziemia jest dalej od słońca, a latem bliżej

Zadanie 2.. Wyjaśnij dlaczego Księżyc raz oświetlony jest w całości, a raz świeci jak „rogalik”. Opisz zjawisko.

Uzyskane odpowiedzi:

  • 90 osób (ze 100) udzieliły nieprawidłowej lub niewystarczającego wyjaśnienia. 11 osób nazwały zjawisko (fazy Księżyca), nie wyjaśniły go.
  • 52 osoby stwierdziły, że zjawisko przyćmiewania Księżyca wynika z krążenia planet (planeta przysłania Księżyc). Tymczasem jest to zjawisko wyjątkowe, gdy Ziemia zasłania Księżyc – nie występuje powszechnie).
  • 5 osób podało niepełną odpowiedź.
  • 16 osób nie udzieliły żadnej odpowiedzi
  • 6 osób podały inną błędną odpowiedź.

Przykładowe błędne odpowiedzi:

  • Księżyc świeci światem odbitym od Słońca, a gdy zasłania go jakaś planeta jest mniej oświetlony (rysunek rogalika)
  • Inne planety przysłaniają Księżyc
  • Fazy Księżyca wynikają z poruszania się Słońca

Zadanie 3.. Narysuj w prostokącie ruch Słońca na niebie w ciągu dnia (a) latem i (b) zimą (oznacz linie: a, b). Zaznacz strzałkami kierunek ruchu.

Uzyskane odpowiedzi:

  • Prawidłowo ruch Słońca na nieboskłonie narysowało 58 osób.
  • Błędnie narysowało 28 osób myląc kierunki (z zachodu na wschód), zaznaczając pętlę tak jakby Słońce wykonywało na nieboskłonie ruch kołowy.
  • 13 nie udzieliło odpowiedzi.

Przykładowe błędne odpowiedzi:


Podsumowanie. Zaskakująco mało osób udzieliło poprawnej (pełnej odpowiedzi). Jest to istotne ponieważ zjawisko faz księżyca jest jednym z łatwo obserwowalnych zjawisk na niebie. Rzecz ma się podobnie do zjawiska pór roku czy pozornego ruchu Słońca na niebie.